تجزیه و تحلیل همبستگی و علیت عملکرد دانه و اجزاء آن در ارقام سورگوم دانه¬ای

به منظور بررسی تنوع و روابط موجود بین صفات مورفولوژیکی با عملکرد و اجزاء آن در سه رقم سورگوم دانه‌ای کیمیا، سپیده و پیام و نه لاین (Mgs1-Mgs9)، پژوهشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بیرجند در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 4 تکرار در دو سال انجام شد. صفات مورفولوژیکی و زراعی شامل ارتفاع گیاه، ضخامت ساقه، مساحت برگ پرچم، طول خوشه، تعداد پنجه، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و عملکرد دانه اندازه­گیری شد. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه مرکب، لاین‌ها و ارقام مورد مطالعه از نظر اکثر صفات فوق تفاوت آماری معنی‌داری در سطح 1% نشان دادند که حاکی از وجود تنوع بین لاین­ها و ارقام مورد مطالعه است. براساس تجزیه علیت، وزن خشک خوشه بیشترین تأثیر مستقیم را بر عملکرد دانه داشت. در حالی که تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه و طول خوشه از طریق وزن خشک خوشه تاثیر غیرمستقیم بر عملکرد داشتند. بنابراین بایستی این صفات در برنامه‌های اصلاح عملکرد سورگوم با هم مدنظر قرار گیرند. همچنین صفت تعداد پنجه بیشترین تاثیر غیرمستقیم و منفی را بر عملکرد دانه داشت. بنابراین بهتر است در برنامه‌های اصلاحی برای دست یابی به لاین‌های با عملکرد مطلوب لاین‌هایی با تعداد پنجه کمتر انتخاب شوند.